- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
معرفی مقاله | فقه حکومتی از منظر شهید صدر با مروری بر ویژگی‌های «فقه نظامات»
وسائل ـ نظریات بدیع شهید صدر (ره) در اکتشاف نظام اسلامی از منابع دینی صرفا یک نوآوری در مسائل فقهی نیست بلکه افق گشایی نسبت به یک رویکرد تکامل یافته تر از فقاهت و اجتهاد فعلی است که به حضور کامل تر دین در صحنه جامعه منجر می‌شود.
به گزارش خبرنگار وسائل، فتح الفتوح انقلاب اسلامی
ایران با درخشش و تلؤلؤ دین در عرصه حیات اجتماعی بشر همراه بود که پیدایش نظام مقدس ولایت فقیه را در ایران رقم زد.
تداوم و بالندگی این نظام مقدس نیازمند تولید الگو‌ها و نرم افزار‌های اداره جامعه مبتنی بر آموزه‌های وحیانی است. بر این اساس ورود عرصه فقاهت به «نظام سازی» و «فقه حکومتی» ضرورتی انکار ناپذیر می‌باشد. در حال حاضر تعاریف و رویکرد‌های مختلفی نسبت به فقه حکومتی وجود دارد که آن‌ها را می‌توان در سه رویکرد کلان «فقه موضوعات»، «فقه نظامات» و «فقه سرپرستی» طبقه بندی نمود.
شهید سید محمد باقر صدر (ره) را به حق می‌توان یکی از اندیشمندان برجسته معاصر در دنیای اسلام دانست که به صورت کاربردی در حوزه‌های متعددی، چون فقه و اصول، فلسفه، روش شناسی تفسیر، اقتصاد، علم الاجتماع و ... به تحقیق و نظریه پردازی پرداخته است.
همچنین ایشان فقیهی است که با نوآوری‌های خود در عرصه اجتهاد و فقاهت، افق‌های نوینی را پیش روی فقه گشود و تا مراحل قابل توجهی خود را تنقیح و تکمیل نمود. این اندیشمند بزرگ را می‌توان پیشتاز عرصه فقه نظامات دانست که دیدگاه بدیع ایشان در استنباط مکتب از فقه، در حال حاضر نیز بدیلی ندارد.
دغدغه شهید صدر (ره) در ارائه نظامات اجتماعی نخستین بار در کتاب «فلسفتنا» ظهور پیدا کرد که در سن ۲۶ سالگی ایشان نگارش یافت. ایشان به طور عمده دیدگاه خود را با تطبیق بر نظام اقتصادی، در کتاب «اقتصادنا» مبانی نظری اقتصاد سوسیالیستی و سرمایه داری را به نقد کشید و مکتب اقتصاد اسلامی را طرح نمود.
مروری بر اندیشه شهید صدر (ره) در «فقه نظامات»
۱- ضرورت طراحی نظامات اسلامی در مواجهه با نظامات مارکسیستی و سرمایه داری
۲- هماهنگی و انسجام میان «احکام یک نظام» و میان «نظامات اجتماعی»
۳- تفاوت «مکتب اقتصادی» با «علم اقتصاد»، اخلاق اقتصادی و قوانین اقتصادی
۴- هماهنگی نظام اجتماعی با تحولات حیات بشری
۵- «اکتشاف» روش دستیابی به مکتب
تحلیل ویژگی‌های «فقه نظامات» در مقایسه با «فقه موضوعات»
۱- تفاوت از منظر «موضوع حکم»
۲- تفاوت از منظر «تطبیق موضوع» بر خارج
۳- تفاوت از منظر «مکلف»
۴- تفاوت از منظر «سنخ حکم»
۵- تفاوت از منظر «روش استنباط»
۶- تفاوت از منظر «عقاب و ثواب»
ایران با درخشش و تلؤلؤ دین در عرصه حیات اجتماعی بشر همراه بود که پیدایش نظام مقدس ولایت فقیه را در ایران رقم زد. تداوم و بالندگی این نظام مقدس نیازمند تولید الگو‌ها و نرم افزار‌های اداره جامعه مبتنی بر آموزه‌های وحیانی است. بر این اساس ورود عرصه فقاهت به «نظام سازی» و «فقه حکومتی» ضرورتی انکار ناپذیر می‌باشد. در حال حاضر تعاریف و رویکرد‌های مختلفی نسبت به فقه حکومتی وجود دارد که آن‌ها را می‌توان در سه رویکرد کلان «فقه موضوعات»، «فقه نظامات» و «فقه سرپرستی» طبقه بندی نمود.
شهید سید محمد باقر صدر (ره) را به حق می‌توان یکی از اندیشمندان برجسته معاصر در دنیای اسلام دانست که به صورت کاربردی در حوزه‌های متعددی، چون فقه و اصول، فلسفه، روش شناسی تفسیر، اقتصاد، علم الاجتماع و ... به تحقیق و نظریه پردازی پرداخته است.
همچنین ایشان فقیهی است که با نوآوری‌های خود در عرصه اجتهاد و فقاهت، افق‌های نوینی را پیش روی فقه گشود و تا مراحل قابل توجهی خود را تنقیح و تکمیل نمود. این اندیشمند بزرگ را می‌توان پیشتاز عرصه فقه نظامات دانست که دیدگاه بدیع ایشان در استنباط مکتب از فقه، در حال حاضر نیز بدیلی ندارد.
دغدغه شهید صدر (ره) در ارائه نظامات اجتماعی نخستین بار در کتاب «فلسفتنا» ظهور پیدا کرد که در سن ۲۶ سالگی ایشان نگارش یافت. ایشان به طور عمده دیدگاه خود را با تطبیق بر نظام اقتصادی، در کتاب «اقتصادنا» مبانی نظری اقتصاد سوسیالیستی و سرمایه داری را به نقد کشید و مکتب اقتصاد اسلامی را طرح نمود.
مروری بر اندیشه شهید صدر (ره) در «فقه نظامات»
۱- ضرورت طراحی نظامات اسلامی در مواجهه با نظامات مارکسیستی و سرمایه داری
۲- هماهنگی و انسجام میان «احکام یک نظام» و میان «نظامات اجتماعی»
۳- تفاوت «مکتب اقتصادی» با «علم اقتصاد»، اخلاق اقتصادی و قوانین اقتصادی
۴- هماهنگی نظام اجتماعی با تحولات حیات بشری
۵- «اکتشاف» روش دستیابی به مکتب
تحلیل ویژگی‌های «فقه نظامات» در مقایسه با «فقه موضوعات»
۱- تفاوت از منظر «موضوع حکم»
۲- تفاوت از منظر «تطبیق موضوع» بر خارج
۳- تفاوت از منظر «مکلف»
۴- تفاوت از منظر «سنخ حکم»
۵- تفاوت از منظر «روش استنباط»
۶- تفاوت از منظر «عقاب و ثواب»
نتیجه گیری
تعاریف و ارتکازات موجود از «فقه حکومتی» را می‌توان در سه رویکرد کلان فقه موضوعات، فقه نظامات و فقه سرپرستی دسته بندی نمود. شهید سیم محمد باقر صدر (ره) را می‌توان مبدع و فرد شاخص این رویکرد دانست که از جوانب متعدد به تبیین و تنقیح این نظریه پرداخته است.
نظریه پردازی ایشان مبتنی بر درک این ضرورت اجتماعی بود که در عصر حاضر، حکومت‌ها از طریق نظامات اجتماعی به تنظیم حیات اجتماعی انسان‌ها می‌پردازند و نظامات اجتماعی نیز مبتنی بر مکاتب و مفاهیم مارکسیستی و سرمایه داری بنا گردیده است، از این رو آنچه ضرورت دارد، ارائه نظامات اجتماعی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی است که ورود به ساحت جدیدی از تفقه را می‌طلبد.
مقاله «فقه حکومتی از منظر شهید صدر (ره) با مروری بر ویژگی‌های فقه نظامات» نوشته سید محمد مهدی میرباقری، یحیی عبدالهی، حسن نوروزی است که در فصلنامه «راهبرد فرهنگ»، شماره ۳۶، دوره نهم در زمستان ۹۵ انتشار یافته است.
علاقه مندان به منظور دریافت فایل pdf این مقاله می توانند اینجا کلیک کنند./205/241/ح
برچسب ها:
معرفی مقاله سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۲۷:۱۱
طلوع افتاب
۰۶:۰۴:۴۳
اذان ظهر
۱۳:۰۳:۲۲
غروب آفتاب
۲۰:۰۱:۱۶
اذان مغرب
۲۰:۱۹:۵۲